سوپر پارادایم تئوئیسم
ابروادی تصوری خداگرایی
ابروادی تصوری خداگرایی یا سوپر پارادایم تئوئیسم ، بر بستر استعلاشناسی شکل می گیرد ، نه صرفاً بر روند انتقال شناسی . جهت گیری حرکت در ابروادی خداگرایی ، گزاره ی « تعالی » است و جوهر حرکت در آن ، مفهوم « هجرت » است که اساس جامعه ی هجری را شکل می دهد .
استعلا در ابروادی خداگرایی نیز همچون انتقال در سوپرپارادایم امانیسم ، دارای چهار مرحله است که به مثابه چهار واگن یک قطار در امتداد ی یکدیگرند .
مرحله یکم : سنت
سنت سیئه ، سنت گناه آلودی است که مشتمل بر هر قاعده ای می شود که در تقابل و تعارض با دین حنیف و فطرت الهی بشر باشد . اصالت بخشی به شیطان ( که به تعبیر قرآن مجید برای انسان دشمن آشکار است ) ، یا قراردادن انسـان در جایگاه خدا ( که شــرک است و به تعبیر لقمان حکیــم در قـرآن ، شرک ، ظلمی است عظیم ) ، از موارد سنت سیئه محسوب می شوند . سنت سیئه برای هجرت ، مبدأ است که باید از آن رهید .
مرحله دوم : سنت الهی
رسول گرامی اسلام ، حضرت محمد (ص) ، در روایت ثقلین فرمود که شما مسلمین را ترک می کنم در حالی که دو میراث گران بها در میان شما بر جای می گذارم : کتاب خدا و عترتم را .
میراث گران بهای نخست ، یعنی کتاب خدا ( قرآن مجید ) در برگیرنده ی تمام و کمال « سنت الهی » است . سنت الهی ، در روند تحقق اجتماعی ، سه گام کلی را در بردارد :
** گام نخست ـ نواندیشی دینی : نواندیشی دینی ، حرکتی است که با اصالت بخشی به شرع ، آغاز می شود : شرعی اندیشی، شرع محوری و شرعی سازی، ساز و کار نواندیشی دینی محسوب می شوند . شرعی سازی ، در سنت الهی ، در چهار حوزه ی کلی متبلور می شود : معرفت شناسی ، خودشناسی ، انسان شناسی و هستی شناسی .
** گام دوم ـ نوگرایی دینی : نوگرایی دینی ، از بستر نواندیشی دینی بر می خیزد . در حوزه ی معرفت شناسی ، به حکمت نیل می کند که بهره گیری از ظرفیت تفکر و تعقل و تذکر در انسان ، به صورت همه جانبه و یکپارچه است . در حوزه ی خودشناسی ، در بخش فردی به شناخت و مدیریت نفوس اماره ، لوامه ، مسوله ، ملهمه و مطمئنه ی خود و در بخش اجتماعی ، به تقوای الهی و نظم در امور ، متوجه و متمایل می شود .
در حوزه ی انسان شناسی نیز در بخش فردی به ادراک مناسب از مالکیت بر مال و نفس و ناموس و در بخش اجتماعی به جایگاه عدل و قسط و انصاف می پردازد .
در حوزه ی هستی شناسی، به موجود بر بستر وجود اصالت می دهد نه بدون آن. همچنین مقوله ی غیب باوری که از ارکان ایمان است و اصل معاد مورد توجه جدی در نوگرایی دینی است .
** گام سوم ـ نوسازی دینی : نوسازی دینی ، در دو بخش محقق می شود :
الف ) در عصر نبوت ، برتافتن انبیا و در عصر پس از نبوت ، باور به ارسال انبیاء است .
ب ) در عصر پس از انبیاء ، برتافتن امامت و ولایت و توجه و باور توأمان به اصل امامت در کنار اصل نبوت .