توسعه پارادایمیک 2

بدیهی بود که پارادایم اول توسعه فقط به رشد اقتصادی توجه می­کردند و اساساً مابین توسعه و رشد تفاوتی قائل نمی­شدند. بعد از نمایان شدن «معضله­ های» توجه صرف به رشد در اقتصادهای در حال توسعه پارادایم دوم اما بر لزوم توجه به فقر و توزیع درآمد و پیامدهای وحشیانه­ ی رشد و توسعه­ ی بی ­مهابا اشاره کردند. بدیهی بود که اقتصاددانان این طیف بیش از پارادایم اول متمایل به دولت بودند، چه اینکه از بازار نمی­توان توقع رفع فقر و تعدیل توزیع درآمد را داشت. در کنار پارادایم توسعه­ ی انسانی رویکردهای چپ نو متشکل از مکتب وابستگی نیز ظهور کرده بود که معضل توسعه­ نایافتگی را به طور مشخص بر مبنای رابطه­ ی استثماری کشورهای مرکز و پیرامون جستجو می­کرد. اما مهم­ترین مسأله­ ای که اقتصاددانان این طیف با آن مواجه بودند این بود که از بد حادثه در دوره­ ی ایشان تبعات اقتصاد نئوکینزی-نئوکلاسیک رونمایی شده بود و فشار زیادی از سوی کلاسیک ها در راستای قطع ید دولت از ارکان اقتصاد مستولی شده بود. بدین ترتیب پارادایم دوم اساساً نتوانست دوام آورد و بدین ترتیب پارادایم سوم پدید آمد.