الزامات گردشگری پایدار ١٩
اولویت بندی اقدامات مورد نیاز جهت رفع موانع اجرایی و بهبود عملکرد گردشگری پایدار(قسمت دوم)
8. توسعه برنامه های آموزشی و توسعه منابع انسانی برای کارکنان شاغل در صنعت گردشگری: مفهوم توسعه منابع انسانی دربرگیرنده دامنه گستردهای از فعالیت هایی است که مهم‌ترین آنها عبارتند از: 1.گزینش و استخدام نیروی انسانی به معنای انتخاب افراد مناسب برای مشاغل مناسب، 2. تدوین سیاست های ترقی و توازن توسعه منابع انسانی که در آنها حقوق و تکالیف کارفرما و کارمند تعریف و ملحوظ شده باشد، 3. فراهم آوردن امکان تحصیل و آموزش برای کارکنان؛ به کارمندانی که علاقه دارند تحصیلات رسمی خود را ادامه داده و مدرک دانشگاهی دریافت کنند، فرصت لازم داده شود، 4. ارزشیابی کارفرمایان به وسیله کارکنان و بالعکس و 5. اعطای حق تشکیل انجمن یا اتحادیه به کارکنان این صنعت. این عوامل کلید موفقیت در دستیابی به توسعه منابع انسانی کارا در بخش گردشگری هستند. در حال حاضر مفهوم توسعه منابع انسانی به نحوی که در بالا تعریف شد و نیز ساختار سازمانی مناسب در این بخش وجود ندارد و در این زمینه اصلاحات گستردهای نیاز است.
9. بهبود خدمات در پایانه های مسافرتی: اکثر وسایل حمل‌ونقل زمینی، هوایی، دریایی، راهآهن و شهری موجود در کشور، به دلیل گذشت زمان طولانی از عمر مفید آنها، فرسوده شدهاند. عدم برنامه ریزی هماهنگ در بخش توسعه حمل‌ونقل و کمبود تجهیزات و امکانات از عوامل عدم موفقیت در به‌کارگیری مناسب و معقول ظرفیت های موجود حمل‌ونقل متناسب با میزان ورود گردشگران است. کمبود و فرسودگی تأسیسات و تجهیزات زیربنایی در پایانه های مسافرتی نیز از جمله مشکلات جابه جایی گردشگران در کشور است. جدا از امکانات سخت‌افزاری، تدوین قوانین و مقرارت دقیق، مشخص و ساده گمرکی و جلوگیری از تشریفات زائد و دست‌وپاگیر در مورد ورود و خروج کالا و مسافر، ایجاد و یا تقویت مراکز اطلاع رسانی و عرضه کتاب‌های راهنمای گردشگری و... نتایج مطلوبی در راستای توسعه صنعت گردشگری خواهد داشت.
10. توسعه خدمات تورگردانی شامل برنامه ریزی گشت و مشاوره سفر: واسطه های گردشگری (سازمان های عمدهفروش و متصدی گردش های دسته جمعی) مجموعه سفرهای دسته جمعی را طرح ریزی و تهیه می‌کنند، سپس آن را تشویق و ترویج کرده و سرانجام به اجرا درمی آورند. آنها همچنین از عرضه کنندگان محصولات و خدمات مسافرتی، حجم های بزرگی از محصولات و خدمات، از جمله بلیت هواپیما، اتاق، تختخواب، گردش در شهر و... را خریداری می‌کنند. متصدی گردش های دسته جمعی- برعکس عمده فروش که باید برای عرضه تعداد زیادی از گردش های دسته جمعی برنامه ریزی کند- میتواند تعداد انگشت‌شماری از گردش های دسته جمعی را در سال ارائه دهد. این گردش های دسته جمعی را برنامه گشت یا سفر مینامند. در امر توزیع محصولات و خدمات مختلف صنعت و در راه بهبود کیفیت و گسترش این محصولات و خدمات، واسطه های گردشگری نقش مهمی ایفا می‌کنند. انجام تحقیق، سازماندهی، حفظ امنیت و تحقق بخشیدن به سفر مطلوب میتواند باعث ارتقای کیفیت ارائه خدمات شود.
11. توسعه همکاری های بین المللی در راستای جلب گردشگران: به موازات توسعه و تقویت صنعت گردشگری در داخل و با عنایت به عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان های جهانی گردشگری، کمیسیون جنوب آسیا، همکاری فرهنگی و گردشگری با اغلب کشورهای جهان، به نظر میرسد زمینه مساعدی برای ارتباط بین المللی به‌منظور ارتقای سطح کمی و کیفی خدمات گردشگری در ایران در اغلب زمینه ها فراهم باشد که شایسته است برنامه ریزی لازم با هدف حداکثر استفاده از امکانات موجود صورت گیرد. ایجاد سلسله روابط منظم منطق های با کشورهایی که از بازار گردشگری مطلوبی برخوردارند، توسعه همکاری های آژانس های مسافرتی و طرح و تنظیم برنامه های مشترک گردشگری، عقد قرارداد در زمینه های حمل‌ونقل هوایی، دریایی و زمینی جهت تسهیل مسافرت ها، امضای موافقت نامه های همکاری با کشورهای دوست، جهت بازاریابی مشترک، حذف ویزا و کاهش مقررات ورود و خروج کالا و مسافر ابزار مناسبی جهت توسعه گردشگری در کشورمان هستند. بدین ترتیب گروه های بیشتری از گردشگرانی که به منطقه میآیند، به ایران سفر خواهند کرد.
12. تمرکز دولت بر گردشگری داخلی: این به معنای تشویق مردم به مسافرت در داخل کشور و تفهیم منافع آن در تقویت سلامت جسم و روح از ابزارهای توسعه گردشگری داخلی است. این اقدامات نه تنها از نظر انتقال پساندازها و تولید کارهای جدید و توسعه بسیاری از مشاغل مفید است، بلکه در صرفه جویی ارزی کشور نیز مؤثر خواهد بود. گردشگری داخلی با وجود سود کمتر نسبت به گردشگری خارجی، از پیوستگی برخوردار است و موجب چرخش جریان های پولی از مناطق غنی به مناطق ضعیف کشور میشود. اما توسعه این نوع گردشگری در صورت عدم برنامه ریزی صحیح و کنترل، میتواند مانند یک چاقوی دوطرفه عمل کند و اثرات سوء و غیر قابل جبرانی را بر جوامع محلی، سرمایه گذاران و تجربه کسب شده گردشگران برجای گذارد. در این راه دولت میتواند تلاش کند هزینه مسافرت های داخلی را تا حد امکان کاهش داده و نیازهای اقامتی، پذیرایی، امنیتی و... گردشگران داخلی را در مقصدهای گردشگری به خوبی سازماندهی و برآورده کند. به عنوان مثال هر ساله با تعداد زیادی از گردشگران داخلی در ایام تعطیلی عید نوروز (دو هفته) روبرو هستیم که بدون برنامه ریزی به‌سوی مقاصد آشنا و متمرکز، مانند اصفهان، شیراز و شهرهای جنوبی سفر می‌کنند و فشار بیش از ظرفیت محیط زیست و امکانات گردشگری در بخش اقامتگاه ها، جاذبه ها، مراکز پذیرایی و... به این مقصدها تحمیل میشود. در نتیجه این عدم برنامه ریزی در جهت دهی به جریان های گردشگری داخلی در این ایام، شاهد خیابان ها و پیاده روهایی مملو از انبوه چادرهای مسافرتی هستیم که نه تنها اثرات اقتصادی مثبتی برای این شهرهای گردشگرپذیر به ارمغان نمی آورد، بلکه اثرات منفی اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی غیرقابل برگشت پذیری را به همراه دارد. بنابراین بهتر است سازمان های مرتبط با بهره گیری از علم متخصصان مدیریت گردشگری، به تنظیم و رشد کیفی بازار گردشگری داخلی ایران بپردازند تا این معضل به یک فرصت مثبت اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی برای ارتقای صنعت گردشگری کشور تبدیل شود.
13. قیمت گذاری بر اساس استانداردهای بین المللی: قیمت گذاری یکی از بخش های مکمل اجزای بازاریابی در صنعت گردشگری است و میتوان آن را یکی از مهم‌ترین اجزای بازاریابی دانست. با این حال، متصدیان این امر در تعیین راهبردهای قیمت گذاری گردشگری، باید از بینش ها و درک مشتری، گرایش به سفر و میزان فعالیت رقبا در این زمینه آگاه باشند.
14. خصوصی‌سازی و حداقل‌سازی دخالت دولت در امور گردشگری: اگرچه در کشورهای مختلف میزان دخالت دولت در امور متفاوت است، حتی هنگامی که ادعا میشود اقتصاد مبتنی بر بازار از قید و بندهای دولتی رهاست، دولت به دلیل پیشبرد توسعه اقتصادی، حمایت از صنایع داخلی، تأمین درآمد سازمان های دولتی مرتبط، ایجاد محیط باثبات و تأمین سایر هدف های سیاسی در امور بخش خصوصی نیز مداخله میکند. با وجود این، در بخش گردشگری عدمثبات در قوانین مرتبط، نحوه حمایت دولت و نظارت بر اجرای قوانین تا حدی باعث عدم موفقیت در جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی شده است. در حال حاضر، با توجه به گستردگی، پیچیدگی و تنوع فعالیت هایی چون خدمات امنیتی، اقامتی، پذیرایی، حمل‌ونقل، بهداشت، گمرک، تبلیغات، خدمات بانکی و... اختیارات بخش خصوصی بسیار محدود و به شکل ناهماهنگ با سایر دستگاه ها و نهادهای متعدد دولتی است.
15. اعمال معافیت های مالیاتی برای کارآفرینان، سرمایه گذاران و شاغلین بخش گردشگری: امکانات اقامتی، پذیرایی و حمل‌ونقل برای گردشگران در کشور ما ظرفیت محدودی دارد، به طوری که در صورت جذب بیشتر گردشگران در برخی شهرها، مشکل اقامت کماکان وجود دارد. اصولاً صنعت گردشگری نیازمند سرمایه گذاری بسیار در تمام بخش ها، از جمله هتل، رستوران، وسایل نقلیه و... است. از این رو سرمایه گذاری دولتی تحت هیچ شرایطی پاسخگوی نیازها نخواهد بود. بنابراین باید با ایجاد زمینه هایی، بخش خصوصی را به صحنه کشانده و سرمایه های آنها را در این صنعت به کار بست. اعمال معافیت های مالیاتی در رشد و فعالیت شرکت ها در جذب هرچه بیشتر گردشگران به کشور تأثیر مهمی در گسترش این صنعت خواهد داشت و در نهایت اثرات مثبتی در تمام بخش های صنعت به جای خواهد گذاشت.
