الزامات شناخت مسائل فرهنگی اجتماعی عربستان ٣

 گزارش 2030 عربستان سعودی

کشورهای غرب آسیا و در رأس آن کشورهای عربی استاد ناشی­گری هستند مخصوصاً بعد از جنگ سرد به این طرف. گزارشی که عربستان ارائه داده است شبیه به همان ناشی­گری است که مکرراً در منطقة غرب آسیا و مخصوصاً در محوریت کشورهای عربی شاهد آن هستیم. این اشتباه را در سطح گسترده اتحاد جماهیر شوروی قبل از فروپاشی انجام داد، که نتیجه­اش به فروپاشی شوروی ختم شد. در اوایل دهة1970 شاه مخلوع در ایران انجام داد، باز هم همین اتفاق افتاد. زیرا عربستان روشی که در این گزارش درپیش گرفته است، کپی­برداری از روش مکنزی است که در سه چهار دهة قبل در برخی کشورهای اروپایی تست شده است. اینکه بستة جسورانه توسط شاهزادگان سعودی از هرگونه پیش­زمینه­های توسعه­یافتگی بومی محروم هستند، نقض غرضی است نسبت به ارائة این اسناد.

مسألة دوم ریسک­هایی است که در این سند کشور عربستان ارائه داده است، این ریسکها برای ما قابل تجزیه و تحلیل است و می­توانیم بند بند آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم.

مسألة سوم این است که این سند کپی­برداری از روش مکنزی (شرکت مشاورة اقتصادی مبتنی­بر نئولیبرال)  است. پسر ملک سلمان با این شرکت ارتباط اقتصادی بسیار تنگاتنگی دارد. نتیجة رایزنی 8 ماهه با این شرکت منجر به صدور سند2030 در عربستان سعودی شد.

سند 2030 نمی­تواند خیلی موفقیت­آمیز باشد؛ زیرا با توجه به ساختار کشورهای غرب آسیا، همة کشورهای تولیدکنندة نفتِ منطقه پمپ بنزین کشورهای توسعه یافته و صنعتی و بازار کلان کالاهای لوکس و غیر لوکس این کشورها هستند.

تا زمانی که آسیا نتواند الگویی برای خودش در حد جهانی پیدا کند، مسلماً این جور برنامه ­ها، برنامه­ های کاذبی است. عربستان الگو محور نیست.

نکتة چهارم در خصوص این سند این است که این سند چیز عجیب و غریب و تازه­ای نیست. بعضی از کشورهای عربی کوچک منطقه مانند قطر و امارات آن را آزمایش کردند. اتفاقاً در بعضی حوزه ­ها موفق هم بودند، اما موفقیت آنها موفقیت پایه نیست. این هم برمی­ گردد به اینکه غرب آسیا الگو محور نیست. قطر و امارات هم برای خروج از اتکا به نفت 12 سال است که دارند تلاش می­کنند، در حوزة جذب سرمایه موفق بوده­ اند اما هیچ تولیدی ندارند، فقط بازار سرمایه­ اند.