تحول در مرکز پژوهش های مجلس، بیم ها و امیدها...

به بهانه تحول در مرکز پژوهش های مجلس که توسط برخی نمایندگان مجلس یازدهم بویژه دکتر زاکانی مطرح و پیگیری میشود، نکاتی عرض میشود؛

1- دغدغه کارآمدی مرکز پژوهش های مجلس، دردی کهنه و البته درد مشترک بسیاری از نهادهای کشور است و شکی نیست که باید برای آن فکری اساسی کرد، اما آنچه نگارنده را نگران کرده، ایجاد تشکیلاتی جدید موازی با تشکیلات موجود در سایر قوا به بهانه ایجاد ساز و کاری جدید و تحولی است که از یک سو بودجه کشور را در شرایط دشوار امروزی می بلعد و از سویی دیگر انتظارات جدیدی را برای جامعه و نخبگان می آفریند که عدم توفیق آن میتواند سرخوردگی جدیدی را برای همگان به دنبال داشته باشد.

2- لزوم تصمیم گیری بر اساس پژوهش های آکادمیک و علمی، دیربازی است که آرزوی جامعه بویژه اهل فکر و اندیشه است. نکته اینجاست که تضمینی وجود دارد که مرکز پژوهش ها پس از تحول مورد نظر، مجددا تحت تأثیر سیاست بازی ها و لابی ها و مصلحت های نمایندگان مجلس قرار نگیرد و از مسیر علمی و منطقی خود خارج نشود؟ ضمانت اجرای چنین آرزویی اساسا چیست؟ هرچند نگارنده تجربه پژوهشگری در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت را داشته و از ضرورت وجوب و وجود مرکز پژوهشی بالادستی به خوبی مطلع است و وجود چنین مرکزی را (بویژه پس از انحلال مرکز فوق) بسیار ضروری می داند.

3- به جای نهادسازی جدید و صرف هزینه مجدد، آیا امکان ایجاد شبکه ای یکپارچه تحت وب وجود ندارد تا با اتصال مراکز مورد نظر در برنامه تحولی ذکر شده؛ امکان استفاده هر سه قوه وجود داشته باشد و یا حتی بنا به ضرورت، نهادهای نظارتی فرا قوه ای نیز بتوانند با سطح دسترسی تعیین شده به فراخور تشخیص سیاستگذاران و به مقدار ضرورت و نیاز خویش، از آن بهره ببرند؟ آیا واقعا نمیتوان مرکز آمار ایران ، بانک مرکزی و برنامه و بودجه و ... در قوه مجریه را با مراکز دیگری چون مرکز آمار قوه قضائیه و ... در یک ساختار شفاف(با سطوح دسترسی مشخص و مدیریت شده) قرار داد؟

4- مسئله‌محوری در پژوهش، اساسا الزاماتی دارد! که باید رعایت شود و الا همان میشود که در این چهل سال تجربه شده است! 

مسئله محوری نیازمند شناسایی مسائل اجتماعی و شناخت دقیق ابعاد و زوایای مسئله است که این امر بدون ارتباط و تعامل با دستگاه های نظام امکان پذیر نیست.

مسئله یابی فرایندی رفت و برگشتی و تکامل یابنده برای کشف مسائل اجتماعی است که شامل احساس مسئله، کشف موقعیت مسئله و صورت بندی مسئله می شود.

مسئله محوری مستلزم کار گروهی و توجه به ابعاد مختلف مسئله است زیرا غالب مسائل اجتماعی ماهیتی چند بُعدی و میان رشته ای دارند که تنها با یک رشته تخصصی قابل حل نیستند.

 

ادامه دارد....