بانکداری اجتماعی 10

بانکدرای اجتماعی فرصتی برای بانکداری اخلاقی

سابقه وضع ضوابط اخلاقی بین اصحاب تخصص‌ها به هزاران سال پیش می‌رسد. سوگندنامه‌های پزشکان، قاضیان، بنایان، معماران و امثال آنها نمونه‌هایی از این اسناد هستند. در واقع نظام‌نامه‌های اخلاق حرفه‌ای امروزی تکامل یافته و دقیق‌تر شده همان فتوت‌نامه‌ها و میثاق‌نامه‌های گیلدها و صنوف در سده‌های گذشته می‌باشد.

ارائه خدمات مالی و بانکی در چارچوبی اخلاقی، با حفاظت از حقوق مشتریان و ثبات‌آفرینی برای نظام اقتصادی و اجتماعی یکی از محورهای این بحث می‌باشد که به دلیل اثرگذاری شدید ثبات یا بحران مالی و بانکی در زندگانی مردم، ابراز توجه فراوان نسبت به آن ضروری به نظر می‌رسد. بنکداری اجتماعی به واقع راه ورود اخلاقیات به عرصه بانکداری است. حتی اگر پا را فراتر گذاریم با رشد روز افزون تاثیر پول در میان مردم کشورمان می توان گفت که اگر نظام بانکی را اخلاق مند کنیم می توان ادعا کرد که زمینه های دیگر زندگی هم تحت تاثیر این مسئله به سمت اصلاح و بازگشت به سوی ارزشها حرکت خواهند کرد. بانکداری اخلاقی تلاشی است در جهت صیانت از محیط زیست با اهداف اجتماعی و حتی سیاسی. این بانکداری سعی دارد از فعالیت‌های نامطلوب اجتناب نماید و به سمت فعالیت‌های مطلوب حرکت داشته باشد. در مجموع می‌توان برای بانکداری اخلاقی، اهدافی چون انجام فعالیت‌های کارا و مفید روی منابع بانکی خصوصا سپرده‌ها، سرمایه‌گذاری و تامین مالی پروژه‌های پایدار، سرمایه‌گذاری در بخش حقیقی اقتصاد نه بخش کاغذی آن، پرهیز از اقداماتی که منجر به آسیب‌رسانی اقتصادی-اجتماعی به جامعه می‌شود، کمک به حفظ ثبات بازارهای مالی و زمینه‌سازی توسعه اقتصادی کشور، سرمایه‌گذاری و اعطای وام به تجارت های اجتماعی و نهادها و سازمان های فرهنگی، ارائه بهترین خدمات و جلب رضایت مشتریان و حفاظت از حقوق و منافع آنان، رعایت حقوق و منافع کارکنان و مسئولین نظام بانکی، حفاظت از اعتبار و شهرت نظام بانکی، سامان‌دهی اعطای تسهیلات در راستای کاهش فقر و شکاف طبقاتی، حفاظت از محیط زیست و منافع فرانسلی را متصور بود.
ادامه دارد ....

بانکداری اجتماعی 9

بانکداری اجتماعی و بحران اقتصادی

پس از مواجهه با بحران اقتصادی اخیر و عوارض ناشی از آن این موضوع اهمیت بیشتری پیدا کرد. بیشتر بانکهای اجتماعی از این بحران اقتصادی خارج شدند. این بانکها نه تنها از این بحران آسیب ندیدند بلکه نسبت به قبل از بحران اقتصادی قوی‌تر و بزرگتر شدند. در فاصله سال‌های 2007 تا 2010 بانکهای اجتماعی با داشتن نرخ رشد سالانه بیش از 30درصد، از موفق ترین بانک‌های دنیا بوده‌اند، در حالیکه در این دوره بیشتر بانک‌ها بخاطر بحران اقتصادی جهان، دچار مشکلات عدیده‌ای شده بودند. در این دوره 7میلیون آمریکایی و 2 میلیون اروپایی شغل خود را از دست دادند و حدود 10 میلیون نفر از نظر اقتصادی زیر خط فقر قرار گرفتند. در این دوره بسیاری از خانواده‌ها خانه‌هایشان و بسیاری از افراد پس‌اندازهایشان را از دست دادند. بازسازی جهانی تاثیرات بحران سالها بطول می‌انجامد. در نتیجه بحران اقتصادی مشخص گردید که بانکداری اجتماعی و بطورکلی تامین مالی اجتماعی به رویکرد مهمی‌در میان مشتریان اروپایی مبدل شده است. در واقع بانکهای اجتماعی اروپا برندگان بزرگ بحران بودند. این بانک‌ها در طول سالهای 2007 تا 2010، دارایی خود را دو برابر کردند. رویکرد بانکداری اجتماعی، خواستار تغییرات بنیادین در اصول سیستم بانکداری نیست، بلکه بانکداری اجتماعی برخی از ویژگیهای مهم و مطرح سیستم بانکی را ارتقا می‌دهد و همانطور که اشاره شد نقطه تمرکز آن فقط سود نیست بلکه تمرکز آن روی سه بخش سود، مردم و محیط زیست است.

ادامه دارد ...

بانکداری اجتماعی 8

بانکداری اجتماعی، بانکداری اخلاقی یا بانکداری اسلامی؟

بانکداری اجتماعی فصل نوینی از بانکداری است که راهنمای همه بانکداران برای اخذ تصمیماتی است که اهداف اقتصادی و اجتماعی را به‌ هم گره می‌زند. بانکداری اجتماعی معرف آن دسته از فعالیت‌ها، محصولات و خدمات بانکی است که به توسعه اجتماعی و انسانی امروز و فردا جامعه کمک می‌کند. در بانکداری اجتماعی در عین حالی که پاسخگویی به نیازهای واقعی امروز مد نظر است به پایداری و دوام اجتماعی، فرهنگی و زیست بوم جامعه نیز توجه می‌شود. در بانکداری اجتماعی هر فعالیتی که از سوی بانک‌ها انجام می‌پذیرد بر پایه خلق بازدهی چندگانه است؛ یعنی بازدهی که در آن سود حاصل از فعالیت‌ها و مبادلات پولی نه هدف نهایی، بلکه لازمه‌ای برای رسیدن به مقاصدی بالاتر است؛ مقصدی که تعهد ما به محیط و پیرامون و جهان ماست و سود بالاتر تنها به ما این انعطاف‌پذیری را می‌بخشد که بر سر آن هدف والا بمانیم.

بانکداری اجتماعی افق تازه‌ای برای تحقق عدالت اجتماعی است؛ بانک‌هایی که از این منظر به کار بانکداری می‌پردازند به مسوولیت خود در قبال پول و سود آوری آگاهانه می‌نگرند. بانکداری اجتماعی برای بانک‌هایی که با تصمیمات و رفتارهای اشتباه خود به منافع جامعه آسیب زده و اعتماد اجتماعی را سلب می‌کنند به مثابه یک عامل بازدارنده عمل می‌کند.

بانکهای اجتماعی در اروپا با توجه به مسئولیت اجتماعی خود تسهیلاتی با نرخ سود پایین‌تر از بانکهای عادی اعطا می‌کنند و به افراد و پروژه‌هایی که موجب ارتقای شرایط جامعه می‌شوند، وجوهی اهدا می‌کنند. بانکداری اجتماعی فصل نوینی از بانکداری است که راهنمای همه بانکداران برای اخذ تصمیماتی است که اهداف اقتصادی و اجتماعی را به‌ هم گره می‌زند. بانکداری اجتماعی معرف آن دسته از فعالیت‌ها، محصولات و خدمات بانکی است که به توسعه اجتماعی و انسانی امروز و فردای جامعه کمک می‌کند. در بانکداری اجتماعی در عین حالی که پاسخگویی به نیازهای واقعی امروز مد نظر است به پایداری و دوام اجتماعی، فرهنگی و زیست بوم جامعه نیز توجه می‌شود. در بانکداری اجتماعی هر فعالیتی که از سوی بانک‌ها انجام می‌پذیرد بر پایه خلق بازدهی چندگانه است؛ یعنی بازدهی که در آن سود حاصل از فعالیت‌ها و مبادلات پولی نه هدف نهایی، بلکه لازمه‌ای برای رسیدن به مقاصدی بالاتر است؛ مقصدی که تعهد ما به محیط و پیرامون و جهان ماست و سود بالاتر تنها به ما این انعطاف‌پذیری را می‌بخشد که بر سر آن هدف والا بمانیم. بانکداری اجتماعی افق تازه‌ای برای تحقق عدالت اجتماعی است؛ بانک‌هایی که از این منظر به کار بانکداری می‌پردازند به مسوولیت خود در قبال پول و سود آوری آگاهانه می‌نگرند.

ادامه دارد ...

بانکداری اجتماعی 7

بانکداری اجتماعی در واقع یک فرآیند پویاست نه یک چرخه ی ایستا. خلاقیت های هدفمند شده در این عرصه حرف اول را می زند. در این عرصه مشتری و بانک درک متقابل و شفافی از پول، سود، وام، خدماتی که به جامعه می دهند و همکاری هایی که می توانند بکنند پیدا خواهند کرد.

در میان ویژگی هایی که معمولا برای این گونه بانکداری گفته می شود می توان به چند نکته اشاره ای گذارا داشت:

-        سهامداری عده ی زیادی از مردم در بانک

-        شنیده شدن ایده های سهامداران

-        تاکید بر حقوق بشر و همبستگی انسانها (human rights and solidarity)

-        رفتار برابر جنسی

-        ساختار سازمانی مبتنی بر مشارکت (participation)

-        سازمندی مقاوم در برابر مالکیت های فردی غالب (سهامدار غالب و رای غالب)

-        مشارکت فعال و عمومی در درک مشترک مشکلات (جامعه و بانک)

-        رد اصل حداکثر سود (اصالت سود)( profit maximisation principle)

-        شفافیت تام در همه ی امور مشترک

                               - توجه به محیط زیست به عنوان بستر زندگی امروزیان و منشا حیات آیندگان

ادامه دارد ...

بانکداری اجتماعی 6

بانکداری اجتماعی چیست؟

موسسه بانکداری اجتماعی (The Institute of Social Banking) در تعریف خود از این پدیده می نویسد:« ما اذعان داریم که یک تعریف کلی و پذیرفته شده از این موضوع وجود ندارد و مسلما نمی تواند وجود داشته باشد. اما می توان فصل مشترک تعاریف و دریافت های سازمان ها و مراکز مختلف از باندکداری اجتماعی را به این شکل دسته بندی کرد:

هدف اصلی و اصول

بانکداری اجتماعی توصیفی از ارائه ی خدمات بانکی و مالی در راستای توسعه ی پتانسیل های انسانی است. در بانکداری اجتماعی تمرکز بر روی رضایت­مندی واقعی جامعه در زمینه های پایداری اجتماعی، مسایل فرهنگی، زیست محیطی و نهایتا اقتصادی است. پیشبرد منافع با بازدهی چندگانه و توجه به همه ی جنبه ها. هرچند تولید سود مالی از اهداف اصلی است ولی نه هر سودی و نه در هر زمینه ای.

این پدیده در واقع یک مرام عمومی برای بانک­هایی است که از مسئولیت خود در قبلا اجتماع با خبرند. در این بانک ها پول غایت کار نیست بلکه وسیله ای است برای توسعه ی انسانی در حوزه هایی که اولا از ثبات کافی برخوردار باشند و ثانیا انسان و جامعه در آن ارزش باشد و نه فقط سود و سرمایه. در واقع این همان رویکردی است که در دهه ی گذشته باعث ویرانی اقتصاد بخش قابل توجهی از دنیا شد و فشار اصلی را در آن اجتماع به عنوان مخاطب خرد بانک ها تحمل کرد.

ادامه دارد ...

بانکداری اجتماعی 5

تحقق بانکداری اجتماعی نیازمند وضع اصول، شیوه‌ها و معیارهای تازه‌ای در کسب‌و‌کار بانکداری است. یکی از اصول و معیارهایی که به توسعه روند بانکداری اجتماعی در کشورما کمک می‌کند، اصول موازنه بخش است. اصولی که برای مدیریت ریسک‌های اجتماعی و محیطی از سوی موسسه مالی بین‌المللی وابسته به بانک جهانی وضع شده است. این اصول بر سرمایه‌گذاری و پیشرفت اجتماعی از طریق تقویت سرمایه زیستی، فرهنگی و انسانی تاکید می‌کند و حاوی معیارهایی برای ارزیابی عملکرد بانک‌ها در انجام وظایف و مسوولیت‌های اجتماعی است. ضمن اینکه  در عرصه جهانی باید منتظر شکل‌گیری روند بانکداری اجتماعی در بانک جهانی و آثار و پیامدهای آن برای زندگی اقتصادی و اجتماعی مردم جهان بود؛ می بایست نسبت این بانکداری با بانکداری اخلاقی مشخص شده و مرز بین هر دو با بانکداری اجتماعی تبیین شود. در کشور ما برای آشکار شدن روند بانکداری اجتماعی و تاثیرات آن نیازمند گفت‌وگوی پیوسته میان صاحبنظران، سیاست‌گذاران و مدیران نظام بانکی و عمل مجدانه آنها هستیم تا اجماع لازم برای انتفاع مردم از بانکداری اجتماعی حاصل گردد.

بانکداری اجتماعی ٤

بانکداری اجتماعی فصل نوینی از بانکداری است که راهنمای همه بانکداران برای اخذ تصمیماتی است که اهداف اقتصادی و اجتماعی را به‌ هم گره می‌زند. بانکداری اجتماعی معرف آن دسته از فعالیت‌ها، محصولات و خدمات بانکی است که به توسعه اجتماعی و انسانی امروز و فردا جامعه کمک می‌کند. در بانکداری اجتماعی در عین حالی که پاسخگویی به نیازهای واقعی امروز مد نظر است به پایداری و دوام اجتماعی، فرهنگی و زیست بوم جامعه نیز توجه می‌شود. در بانکداری اجتماعی هر فعالیتی که از سوی بانک‌ها انجام می‌پذیرد بر پایه خلق بازدهی چندگانه است؛ یعنی بازدهی که در آن سود حاصل از فعالیت‌ها و مبادلات پولی نه هدف نهایی، بلکه لازمه‌ای برای رسیدن به مقاصدی بالاتر است؛ مقصدی که تعهد ما به محیط و پیرامون و جهان ماست و سود بالاتر تنها به ما این انعطاف‌پذیری را می‌بخشد که بر سر آن هدف والا بمانیم.

بانکداری اجتماعی افق تازه‌ای برای تحقق عدالت اجتماعی است؛ بانک‌هایی که از این منظر به کار بانکداری می‌پردازند به مسوولیت خود در قبال پول و سود آوری آگاهانه می‌نگرند. بانکداری اجتماعی برای بانک‌هایی که با تصمیمات و رفتارهای اشتباه خود به منافع جامعه آسیب زده و اعتماد اجتماعی را سلب می‌کنند به مثابه یک عامل بازدارنده عمل می‌کند.

بانکداری اجتماعی 3

امروزه بانک های پیشرو در جهان از شبکه های اجتماعی برای ارایه خدمات و انجام امور بانکی استفاده می کنند که اصطلاحا به آن بانکداری اجتماعی یا Social Banking می گویند .

بانکداری اجتماعی یک بانک تعاملی و مبتنی بر وب دو است که با توسعه روز افزون گوشی های تلفن همراه و دستگاه های هوشمند که به راحتی در دسترس مردم است فراگیرتر نیز خواهد شد. امروزه مردم پیامک و استفاده از تلفن های همراه هوشمند را به کامپیوتر ترجیح می دهند و توسعه زیرساخت ها و خدمات قابل ارایه بر روی اپلیکیشن ها می تواند در توسعه بانکداری اجتماعی تأثیر خارق العاده ای داشته باشد.

در واقع تحقق بانکداری اجتماعی با توسعه خدمات بانکداری الکترونیک و دسترسی همه مشتریان بدون حضور فیزیکی در بانک ها مهیا شود. توسعه زیرساخت های نوین بانکی ، با بهره گیری از بانکداری آنلاین، راه را برای ارایه خدمت به جامعه، بویژه شرکت های بین المللی و دانش بنیان تسهیل می کند. ویژگی اصلی بانکداری اجتماعی در این است که منتظر حضور مشتری نیست و خود رأسا به سراغ مشتری می رود. این استراتژی تنها با بهره گیری از تکنولوژی ها تحقق می یابد.

بانک داری اجتماعی 2

ویژگی‌های بانک‌های اجتماعی

1- مسئولیت پذیری: بانک‌های اجتماعی مشتریان خود را می‌شناسند. آنها به مسئولیت متقابل اهمیت می‌دهند و از وام گیرندگان انتظار دارند تسهیلات دریافتی را درجهت بهبود شرایط اجتماعی استفاده کنند. بانکداران اجتماعی می‌خواهند وجوهشان بصورت عقلانی و اخلاقی سرمایه گذاری شود.

2- شفافیت: برخلاف بسیاری از بانک‌های معمولی و تجاری، بانک‌های اجتماعی می‌دانند که وجوهی که به مشتریان خود وام می‌دهند، در چه مسیری استفاده می‌شود. آنها به دنبال تاثیرگذاری سرمایه‌گذاری خود روی بخش بزرگتری از جامعه هستند. از جمله موارد سرمایه‌گذاری بانک های اجتماعی می‌توان به سرمایه‌گذاری در زمینه‌هایی که به حفاظت محیط زیست کمک می‌کند، ارتقای سطح زندگی آحاد جامعه، ایجاد زمینه زندگی بهتر برای تمام اقشارجامعه و ... است. بانک‌های اجتماعی خدمات کاملی برای حساب سپرده گذاران خود ایجاد می‌کنند تا چگونگی ارائه تسهیلات از محل سپرده‌های آنان مشخص باشد. این امر بدین معنی است که سپرده‌گذاران نه تنها سود کسب می‌کنند بلکه نحوه بکارگیری وجوه خود تا زمانی که در این بانک­ها حساب دارند را می‌دانند.

3- ثبات و پایداری: در حالی­که بیشتر بانک‌های عادی روی سود در دوره‌های کوتاه مدت متمرکز شده اند، بانک‌های اجتماعی بر خلاف این امر روی سودهای بلندمدت تمرکز کرده اند. توسعه اجتماعی، زیست محیطی، فردی و سرمایه‌گذاری روی پروژه‌های کوچک که اثرات مثبت اجتماعی آن مشخص است، از اهداف بانکداری اجتماعی است.

بطور خلاصه هدف بانک‌های اجتماعی، تحقق مسئولیت‌پذیری، شفافیت و ثبات است. این بانک‌ها اثرات بلندمدت پول روی محیط زیست و جامعه را بررسی می‌کنند.

بانکداری اجتماعی ١

بانک ها به عنوان یکی از مهم ترین نهاد های اقتصادی نقش انکار ناپذیری در اجتماع دارند و فعالیت و عملکرد آن ها بر کل اجتماع تاثیر گذار خواهد بود." بانکداری اجتماعی" مفهومی است که بر اهمیت بانک ها در اجتماع و لزوم توجه بانک ها به مسائل اجتماعی تاکید دارد.

بانک‌های اجتماعی در واقع  بانک‌هایی با وجدان هستند.  این بانک ها روی فعالیت‌های اجتماعی، فراهم کردن فرصت‌هایی برای محرومان، حمایت‌های اجتماعی، حفظ محیط‌زیست و رعایت اصول اخلاقی سرمایه گذاری بلند مدت کرده اند . بانک های اجتماعی  تلاش می‌کنند در فعالیت‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که موجب بهبود شرایط کل جامعه می‌گردد و به دنبال ایجاد انتفاع برای عده معدودی از افراد جامعه نیستند.

این امر بدین معنی است که تصمیم‌گیری بانک های اجتماعی با بررسی ثبات اجتماعی و اقتصادی جامعه انجام می‌گردد. سرمایه گذاری‌های باثبات و روش‌های وام دهی از جمله مواردی هستند که این بانک‌ها به کار می‌گیرند و بوسیله آن موجب ایجاد کیفیت بهتری از زندگی برای بیشترین افراد جامعه می‌شوند.

مشکلات پیش‌روی اقتصاد جهان و بحران دامنگیر آن نشان از نارسایی‌هایی در فعالیت بانکداری دارد. بسیاری بر این عقیده اند بحران مالی که اروپا و آمریکا طی سال های اخیر پشت سر گذاشت و اثرات اجتماعی و اقتصادی همه جانبه ای بر روی مردم داشت به سبب عدم رعایت بانکداری اجتماعی و تبعیت از اصول اقتصادی آن هم به صورت نادرست و نصفه و نیمه می باشد.اعتراف به ضعف در شیوه‌های پیشین بانکداری جهانی  و اقدامی اصلاحی برای کاستن از آن دشوار است، اما درک و سرنوشت تازه‌ای را برای همه بانک‌ها رقم می‌زند.

تفاوت عمده میان بانک‌های معمولی و بانک‌های اجتماعی در این است که وقتی بانک‌های معمولی به دنبال حداکثر کردن سود خود هستند، بانک‌های اجتماعی در سه بعد سود، مردم و محیط زیست عمل می‌کنند.

در نظام بانکداری ایران که از اصول بانکداری اسلامی پیروی می کند و قوانین جامعی چون نظام قرض الحسنه و... در این راستا وجود دارد انتظار می رود به بانکداری اجتماعی بیش از سایر کشورها توجه شود.

اگرچه طی سالیان اخیر بانک ها در مدرسه سازی، تاسیس مراکز درمانی و... مشارکت کرده اند اما  حمایت از تیم های ورزشی خاص به ویژه در زمینه فوتبال بیش از فعالیت های عام المنفعه به چشم می آید همچنین به میزانی که از آنها انتظار می رفت در این حوزه عمل نکرده اند.

در بانکداری اجتماعی هر فعالیتی که از سوی بانک‌ها انجام می‌پذیرد بر پایه خلق بازدهی چندگانه است؛ یعنی بازدهی که در آن سود حاصل از فعالیت‌ها و مبادلات پولی نه هدف نهایی، بلکه لازمه‌ای برای رسیدن به مقاصدی بالاتر است؛ مقصدی که تعهد ما به محیط و پیرامون و جهان ماست و سود بالاتر تنها به ما این انعطاف‌پذیری را می‌بخشد که بر سر آن هدف والا بمانیم.

تلاش بانک ها برای افزایش سرمایه و بنگاه داری طی سال های اخیر و نظارت محدود بر عملکرد بانک ها فضای غبار آلودی را به وجود آورده که بعضا لزوم توجه به مباحث اجتماعی را تا حدی کمرنگ کرده و در بعضی موارد شکل نمایشی به خود گرفته است. تسهیلات خردی چون وام ازدواج، وام های قرض الحسنه ،مشارکت در طرح های زیست محیطی، ارائه خدمات عمومی و... از مواردی است که کمتر به آنها توجه شده و بعضا مغفول مانده اند .تاجایی که دولت مجبور به ورود شده و تسهیلاتی را به بانک ها تکلیف نموده در صورتی که بانک ها در برخی موارد می بایست پیش قدم باشند.

شاید رکود و برخی موارد بهانه خوبی باشد که بانک ها بخواهندکلاه خودشان را صفت بچسبند و به فکر مشتریان کلانشان باشند اما این بهانه ها به هیج وجه از وظایف خطیر اجتماعی آنها نمی کاهد.