جامعه شناسی "پیاده روی اربعین حسینی" 3

3. سطح تحلیل کلان و جهانی

با توجه به اینکه دوره حاضر عصر سوم از تجدد و به نوعی دوره پسامدرن نامیده شده است و به نوعی همراه با زیر سوال رفتن برخی انگاره های تجدد بوده، اما در عمل برخلاف تصوراتی که در صدد جهانی شدن معنویت گریزی و دوری از ماوراءالطبیعه و دین هستند؛ خیزش هایی جهانی مانند اربعین، زنده بودن معنویت و دین را در ابعاد بزرگ منطقه ای و حتی جهانی نشان می دهد.
شکست داعش در جذب بخشی از مردم غرب با ارائه تصویری دروغین از اسلام، عطش دانستن از اسلام حسینی و رحمانی را که در عین مبارزه با ظلم و ستم و مقابله با جهل و تعصب جاهلی، در صدد نجات و رهایی انسان ها از طاغوت است؛ حاکی از واقعی بودن امید به احیای معنویت در بشر عصر حاضر است که تجلی آن در آیین هایی چون اربعین آشکار است.

پیاده روی اربعین نشانه ی شکل گیری تمدن و اقتدار جهانی نوینی بر اساس کنش عقلانی معطوف به ارزش است. اقتداری که آغازگاه آن، پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و امتداد آن در اربعین حسینی قابل مشاهده است.
اربعین حسینی تبلور یک همزیستی زیبا از نژادها و زبان ها و قومیت ها در یک سرزمین است که لازمه پدید آمدن یک تمدن جهانی است. ارزش های زیبایی که در تابلوی روز عاشورا ترسیم شد و زینب سلام ا... علیها به تماشای آن نشست، این بار در همایش جهانی پیاده روی اربعین بازتولید می شود تا این بار، غربِ تشنه ی معنویت به نظاره ی آن بنشیند.

پیاده روی اربعین، صحنه ای زیبا و بدیع از مناسبات و روابط و جوشش انسان هایی است از ملیت ها و قومیت های مختلف و حتی معتقدان آیین هایی متفاوت از شیعه که واجد زیباترین، خالصانه ترین و عاشقانه ترین تعاملات بین انسانی است که با هیچ یک از نظریات جامعه شناسی قابل تبیین و تحلیل نیست.
اجتماع گسترده انسان هایی از سراسر جهان با ملیت ها و نژادهای مختلف و از اقشار، پایگاه ها و منزلت های اجتماعی گوناگون که در واقع می توان آن را به مثابه نمونه ای از جامعه بشری دانست، در کنار نمایش جلوه های مختلف فضائل اخلاقی همچون از خود گذشتگی و ایثار، صبر، یاری به هم نوع، محبت و عطوفت و صدها خصلت والای انسانی نشان از شکل گیری یک فراجنبش اجتماعی در سطح جهانی است که بشریت را به آرمانشهری عینی فرا می خواند.

راهپیمایی اربعین گویای آن است که مشترکات عام مهم به ویژه اگر این هدف، الهی و معنوی هم باشد وحدت آفرین است، انسجام و همبستگی می آفریند و جمع گرایی را به جای فردگرایی و عام گرایی را به جای خاص گرایی می نشاند.
وقتی مسیر الهی است و در جهت آن قدم برداشته می شود دیگر تفاوت ها معنا ندارد و اختلافات و افتراقات رنگ می بازند. راهپیمایی اربعین یک حرکت خودجوش مردم بنیان الهی است که خود مردم بر مبنای اعتقادات دینی و مذهبی خود ایجاد و اداره کرده اند و به خوبی هم اداره می کنند.
مهمتر آنکه این امر در شرایط تهدید و خطر و عدم امکانات و با وجود سختی های فراوان ولی با عشق و میل درونی و خودجوش مردم انجام می شود.

در این واقعه بزرگ افرادی از پیروان ادیان غیرمسلمان و مذاهب مختلف اسلامی حاضر هستند. افرادی از ملت های مختلف از شرق و غرب جهان در آن حضور دارند. افرادی از قومیت های مختلف و از نژادهای مختلف، افرادی از همه اقشار و طبقات جامعه، از همه سنین و زن و مرد بی اینکه در این مجمع بزرگ اهل بیت رسول اکرم صلی ا... علیه و اله به تفاوت هایشان توجهی داشته باشند در کنار هم با محبت و مودت وصف ناپذیری شرکت می کنند.
این امر که اهمیت اقامه عزا بر شهادت حضرت سیدالشهدا در طول تاریخ و حفظ فرهنگ شهادت را نشان می دهد، بیانگر آن است که شهادت آن بزرگوار، او را به حبل المتین الهی تبدیل نموده که ظرفیت گرد هم آمدن همه آزادگان از سراسر جهان صرف نظر از تفاوت هایشان را دارد.

راهپیمایی اربعین رسانه انتشار فرهنگ ضداستکباری و ظلم ستیزی شیعی است. آنچه نیاز بشریت امروز است. فرهنگ تمدن سازی که در آن زمینه شکوفایی استعدادهای انسانی آدمیان برای طی طریق در مسیر رسیدن به هدف غایی خلقتشان فراهم می شود.

رویداد رسانه ای اربعین از ابعاد مهمی در جامعه شناسی قابل تحلیل است با توجه به رسانه ای شدن سیاست می توان گفت نقش و تاثیر رسانه ها در انعکاس پیام و تحقق کارکردهای جهانی عاشورا قابل توجه است.

بازتاب جهانی این رویداد که به نوعی با بایکوت و سانسور خبری رسانه های دنیای الحاد و ماده پرستی و نیز ارتجاع منطقه همراه است؛ در تحقق اهداف این رویداد بزرگ تاثیرگذار است. پوشش خبری و رسانه ای این رویداد نشان دهنده ابعاد جامعه شناختی مهمی از این آیین بزرگ اسلامی است.

می توان گفت پررنگ شدن هویت دینی؛ ابعاد سازنده و معنوی در شرکت کنندگان در این راهپیمایی و تاثیر آن در خودسازی، همدلی و همبستگی میلیون ها مسلمان در مناسکی سیاسی و مذهبی که تحکیم کننده هویت آنان در تندبادهای معنویت گریز و به دور از هویت انقلابی است؛ شکل گیری گفتمان امت اسلامی انقلابی در برابر اسلام امریکایی و سازش کار، پیوند و همبستگی مسلمانان ایرانی و عراقی و نیز حماسه قدرت و نمایشی از ظهور جغرافیای انسانی شیعه بخشی و امیدورای به تحقق تمدن نوین اسلامی با الهام از فرهنگ عاشورایی، از نتایج مهم در تحلیل جامعه شناسی راهپیمایی اربعین است.