ضرورت ارائه الگوی آموزش بومی 2

در ایران از ابتدای تشکیل دانشگاه یعنی از زمان تأسیس دارالفنون در 150 سال پیش تا به امروز در «سازمان دانشگاه» در ایران،‌ همواره غلبه سازمان اداری بر نیروی انسانی و عاملیت بوده است. به عبارت دیگر، ساختارها بیش از آن که در خدمت خودشکوفایی و بروز خلاقیت‌ها، ‌ایجاد امنیت و آزادی برای بیان، فراهم کردن تسهیلات برای بروز خلاقیت‌ها و ایجاد محیطی ترغیب کننده برای آموزش فکر و خلاقیت باشند، در خدمت هدف‌ها و آمال‌ها و ایده‌آل‌های غایی نیروهای بیرون از نظام دانشگاهی بودند. در رشته ­های دانشگاهی ایران و جهان، دوره کارشناسی مهم­ترین مقطع تحصیلی است؛ چه دوره­ های کارشناسی اولین حلقه پیوند بین فرد و تحصیلات عالی است و در اغلب کشورهای پیشرفته نیز اساساً بسیاری از فارغ­ التحصیلان موفق و واردشده به بازار کار نیز اساساً دارای تحصیلات لیسانس هستند. اهمیت دوره­ های کارشناسی نشان­ دهنده رابطه دانشگاه با جامعه، اقتصاد و اشتغال است که سیاست­گذاری در این حوزه نیز حائز اهمیت است.

دوره­ های کارشناسی از دو جهت حائز اهمیت هستند: از یک طرف برگزاری این دوره ­ها پاسخی به نیازهای اقتصادّ محلی و ملی و تأمین نیازهای نیروی کار است که سرمایه­ گذاری در این حوزه را ضروری می­کند. از طرف دیگر ماهیت خود رشته-گرایش­ های دوره ­های کارشناسی نشان می­دهد که چقدر نیازهای واقعی جامعه براساس تقاضای موجود، استانداردهای آموزش عالی و نتیجه ارائه مدارک لیسانس برآورده شده است در واقع دوره­ های کارشناسی از یک طرف درصدد توانمندسازی جمعیت هدف برای پاسخ به نیازهای اقتصادی است، از سوی دیگر، نشان­ دهنده این است که چقدر نیازهای واقعی جامعه را براساس استانداردهای آموزشی برآورده کرده ­اند. بنابراین انجام پژوهش حاضر از ابعاد نظری و کاربردی حائز اهمیت است. از یک سو اهمیت شناخت و پرداختن به رشته­ های دوره­ های کارشناسی، نحوه تخصصی ­شدن این دوره ­ها شناخته می­شود این موضوع باعث می­شود اهمیت شناخت سیاست­گذاری صحیح در حوزه­ رشته­ های دانشگاهی به ویژه در دوره ­های کارشناسی شناخته شود. در ایران، پس از تأسیس دوره‌های دکتری در دانشگاه‌ها در سال 67، دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری مورد توجه بیشتری قرار گرفته‌اند و اهمیت دوره کارشناسی تا حدی فراموش شده است. رشته ­های کارشناسی در دانشگاه ­های ایران چندان در قالب تخصصی­ شده و کاربردی ارائه نمی­شود و اغلب محتوای دروس آن­ها نیز چندان به ­روز و مرتبط با نیازهای جامعه نیست. در همین زمینه هم دانشگاه­ها اختیاراتی در زمینه برگزاری دوره ­های کارشناسی کاربردی، تخصصی، و محتوای آموزشی مناسب و مرتبط با نیازهای جامعه ندارند این موضوع باعث شده که عناوین و محتوای رشته-گرایش­ های دوره کارشناسی نتواند چندان نیازهای بازار کار، مهارت­ های دانشجویان و جامعه را برآورده سازد. به نظر می­رسد سیاست-گذاری در حوزه آموزش عالی به ویژه در دوره کارشناسی با ضعف­ های شدیدی همراه است به طوری که سیاست­گذاران با سیاست­گذاری غیرواقعی بیشتر به سمت گسترش دوره ­های کارشناسی­ ارشد و دکترا و تولید فارغ­ التحصیلان بیکار حرکت کرده­ اند بنابراین ضروری است ابعاد و علل ناپایداری سیاست ها یا نبود سیاست مشخص در حوزه دوره کارشناسی مشخص شود.

 

ادامه دارد ....