توسعه پارادایمیک 3

پارادایم سوم توسعه متناظر با ظهور تاچریسم در انگلستان و ریگانیسم در آمریکا، در حوزه­­ ی توسعه پدید آمد. عده­ ای از اقتصاددانان بازاری یا کلاسیک که در حوزه­ ی توسعه فعال بودند در واشنگتن گرد هم آمدند و اصول اساسی و ده­گانه­ ی توسعه­ ی کشورهای جهان سوم را پی­ریزی نمودند. بدیهی است که این رویکرد در همبستگی کامل با منویات جهان اول در تنازع با جهان دوم در جریان جنگ سرد بود.

بعد از اِعمال سیاست­های تعدیل در کشورهای درحال توسعه همزمان با خصوصی­ سازی­ های گسترده در کشورهای پیشرفته، زودتر از آنچه پیش­بینی می­شد، کشورهای در حال توسعه با ورشکستگی­ های باورنکردنی مواجه شدند که ادعا می­شد ناشی از سیاست­ های تعدیل اتفاق افتاده بود. بدین ترتیب ناشی از بروز این مسأله موج بعدی در عرصه­ ی توسعه ظهور کرد. این رویکرد به رویکرد پساواشنگتن معروف شد تا بر این نکته تأکید ورزد که تبعات نامیمون رویکرد واشنگتن به حدی بدیهی است که بازگشت دوباره به آن دستورالعمل­ ها توهمی احمقانه بیش نخواهد بود. اما نکته­ ای که در مطالعه­ ی این رویکرد باید مورد توجه قرار گیرد این است که این رویکرد اساساً ضدسرمایه­ داری نیست و از بنیان­ های روش­های توسعه­ ی غربی سئوالی نمی­ پرسد. بدین ترتیب وجه مسمای این رویکرد که از آن نهادگرایی یاد می­شود معلوم می­گردد. نهادگرایی در پی تمهید نهادی انتقال سرمایه داری به کشورهای در حال توسعه است. به عبارت دیگر از منظر این رویکرد مشکل توسعه­ ی کشورهای در حال توسعه این است که نهادهای لازم برای کارکرد بایسته­ ی سرمایه­ داری فراهم نیست.