جامعه شناسی توسعه٢

توسعه در مفهوم عام آن نوعی دگرگونی است که انسان با تلاش به صورت آگاهانه و یا ناآگاهانه برای رفع نیازهایش و تامین رفاه و امنیت در خودش و محیط زندگیش ایجاد می کند. و در مفهوم خاص آن دگرگونی اقتصادی و سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در ساختارهای جامعه برای رسیدن به هدف ما و برطرف کردن نیازهای انسان و جامعه است.

ادبیات توسعه شامل: توسعه اقتصادی، توسعه سیاسی، توسعه اجتماعی، توسعه فرهنگی توسعه انسانی و توسعه پایدار است.

توسعه در جامعه انسانی دارای دو شکل است از نظر روند، فرآیند، ساختار، ماهیت، کارکرد. توسعه درون زا نوعی دگرگونی است که ساختار جامعه احساس نیاز پیدا می کنند تلاش می کنند برای رفع نیازها،

و توسعه برون زا: نوعی دگرگونی است از نظر اقتصادی و اجتماعی که بر پایه ضرورتها، نیازها و خواسته های عامل خارجی و موجب وابستگی ساختاری نظام اجتماعی- اقتصادی جامعه مسلط می شود.

در علوم اجتماعی طیف بندی و بیان نظری و عملی این فراز و نشیب ها را به عنوان شکل بندی اجتماعی- اقتصادی مورد بررسی قرار می دهد که به شرح زیر است:

مرحله شبانی/ مرحله کشاورزی/ مرحله صنعتی/ مرحله فرا صنعتی.

کشورها در ادبیات بین المللی توسعه از نظر ماهیت و مباحث توسعه به دو طیف مشخص و نسبی تقسیم می شوند.این دو طیف عبارت است از:

1.کشورهای صنعتی، خود اتکا، کانون و یا برنامه ریز و

2. کشورهای وابسته، پیرامون و برنامه پذیر