ایجاد گفتمان الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت 1

نهاد خانواده ،مرکز سبک زندگی به سبک الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

در بسیاری از مباحث امروزین این مسئله مورد سوال واقع می شود که برای رسیدن به تمدن اسلامی چه باید کرد؟ یا چگونه است که پس از چهل سال هنوز نتوانسته ایم آرمان های انقلاب را تحقق بخشیده و به جامعه مطلوب اسلامی دست یابیم. پاسخ این سوالات را از دکتر خسرو پناه خواسته ایم. ایشان معتقد است که خانواده باید یکی از ارکان سبک زندگی تلقی شود. بنابراین، سبک زندگی باید به گونه‌ای مدیریت شود که نهاد خانواده از بین نرود و آسیب نبیند. اما هر چقدر تمدن مدرن غرب جلوتر می‌رود، بیشتر به نهاد خانواده آسیب وارد می‌کند. الآن در کشورهای اروپایی مخصوصاً اروپای شمالی، سگ مقدم بر فرزند و فرزند مقدم بر همسر است.

🔸 می‌توان گفت تمدن اسلامی مجموعه‌ی دستاوردهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مسلمانان است که با مبانی اسلامی، اهداف اسلامی و رویکرد اسلامی تحقق پیدا کرده است. این امر را می‌توان در دانش هنر، معماری و همچنین صنعت معماری در تاریخ اسلام مشاهده کرد.

🔸 وقتی نهاد خانواده از هم پاشیده می‌شود، طلاق به راحتی صورت می‌گیرد. پس باید نهادهای دیگری شکل پیدا کنند که فرزندان در آنجا بزرگ شوند. مثلاً دولت باید متولی بزرگ کردن فرزندان باشد و همچنین رسیدگی به پدر و مادرانی را بر عهده بگیرد که پا به سن گذاشته‌اند.

🔸 همه‌ی این نکات نشان می‌دهد که در این سبک زندگی، نهاد خانواده کانون اساسی و اصلی نیست. بنابراین، در سبک زندگی باید به شاخصه‌هایی که در اسلام ذکر شده است، مثل اصالت دادن به نهاد خانواده توجه کنیم.مثلا وقتی گفته می شود: جایگاه بحث سبک زندگی در تمدن‌سازی کجاست و چگونه می‌توان به آن پرداخت؟  یا نسبت بین دو مفهوم «تمدن» و «سبک زندگی» چگونه تعریف می‌شود؟ باید گفت: اگر سبک زندگی را عبارت از کنش‌های اجتماعی جامعه بدانیم و مجموعه‌ی بینش‌ها، منش‌ها و کنش‌ها را اجزای یک فرهنگ تلقی کنیم، آنگاه سبک زندگی به معنای کنش اجتماعی جزئی از فرهنگ اجتماعی است.

🔸 از آنجا که ما فرهنگ را جزئی از تمدن معرفی کردیم، پس می‌توان سبک زندگی را نیز جزئی از تمدن دانست.

🔸 اگر تمدنی غربی یا (به تعبیر دقیق‌تر) مدرن شد، آنگاه سبک زندگی تغییر پیدا می‌کند. در نتیجه، برای رسیدن به تمدن اسلامی، سبک زندگی هم باید اسلامی باشد. بنابراین، سبک زندگی جزئی از فرهنگ است و فرهنگ جزئی از تمدن به شمار می‌رود. پس تفاوت تمدن و فرهنگ اسلامی و غیراسلامی طبیعتاً می‌تواند ناشی از تفاوت سبک زندگی اسلامی و غیراسلامی باشد.

🔸 سبک زندگی عبارت است از کنش‌های اجتماعی یک جامعه. همچنین هر کنشی قطعاً زاییده‌ی منش‌ها و بینش‌هاست. بینش و منش اسلامی طبیعتاً بر کنش اجتماعی تأثیر می‌گذارد و سبک زندگی را اسلامی می‌کند.

🔸 اگر بخواهیم کاربردی صحبت کنیم، باید بگوییم که مثلاً در فرهنگ و سبک زندگی اسلامی نهاد خانواده اصالت دارد. خانواده یکی از ارکان جامعه و جزو نهادهای مهم اجتماعی است. پس تمدن اسلامی باید به نهاد خانواده اهمیت دهد.