جامعه سازی یا جامعه شناسی؟

جامعه سازی مقدم بر جامعه شناسی است

جامعه سازی یا جامعه شناسی؟

جامعه سازی مقدم بر جامعه شناسی است

جامعه سازی یا جامعه شناسی؟

جامعه شناسی توسعه،الگوی اسلامی ایرانی،سبک زندگی ایرانی،پساتوسعه گرایی،پیشرفت

جامعه شناسی "پیاده روی اربعین حسینی" 1

چهارشنبه, ۹ آبان ۱۳۹۷، ۰۴:۱۳ ق.ظ

همایش و راهپیمایی بزرگ اربعین از جمله رویدادهای بزرگی است که همه ارزش ¬های خبری مانند بزرگی، تازگی، مجاورت، دربرگیری، شگفتی و برخورد را با هم دارد.

چنین ویژگی کم نظیری راهپیمایی اربعین را به موضوعی بسیار قابل توجه در علوم خبری و ارتباطی تبدیل می کند.

اربعین نقش مهمی در تداوم واقعه عاشورا دارد و اگر نقش آفرینی پیغام آورانه حضرت زینب سلام ا... علیها از عاشورا تا اربعین نبود شاید نهضت حضرت امام حسین علیه السلام تداوم تاریخی به این گونه پیدا نمی کرد و حقایق واقعه کربلا به ما به صورت فعلی نمی رسید. اربعین یک رسانه برای انتشار پیام عاشورا بوده است.

چنین رویدادی از ابعاد مختلفی قابل بررسی و تحلیل است. اما این حادثه بزرگ کمتر از منظر جامعه شناسی سیاسی تحلیل شده است. در سطوح مختلف تحلیلی این رویداد بزرگ قابل بحث است.
نخست از منظر فردی و ظهور دوباره کنش فرد در اجتماع بزرگ دینی، از منظر تجلی اقتدار و ظهور و حضور شیعیان و در سطح کلان رویدادی دینی و معنوی از مسلمانان و حتی غیر مسلمانان که گویای زنده بودن حیات معنوی و امید به تحقق تمدن نوین اسلامی با وجود تندبادهای معنویت گریزی و خدا ستیزی است.
در نوشتار حاضر به نقل از اندیشکده ایمان تا یقین به طور اجمالی این ابعاد بررسی شده است:

1. سطح تحلیل خرد

حضور میلیون ها انسان در راهپیمایی اربعین اگرچه رفتاری جمعی در ابعادی میلیونی است اما افراد حاضر در این راهپیمایی در عین حضور در جمعیت، خلوتی با خدای خود و با خود و توجه و توسلی نیز با سالار شهیدان و مولای متقیان و دیگر پیشوایان و ائمه بزرگوار دارند.
پیوند عاطفی و حماسی با سالار شهیدان در اسلامی شدن حیات انسان ها نقشی اساسی دارد؛ چرا که اساسا فلسفه عاشورا احیای دین و زنده نگه داشتن دین محمدی (ص) است.
چنین رفتاری که مالامال از معنویت و شور و احساس و حماسه است به بازیابی هویت دینی فرد و تقویت و انسجام آن کمک بسیاری می کند.

 نهادینه شدن ایثار و از خودگذشتگی در شخصیت از دیگر ابعاد قابل توجه در راهپیمایی اربعین است. ایثارگری، از خود گذشتگی و مهمان نوازی و خدمت به زائران و محبان اهل بیت (ع) در دورانی که خودخواهی و بی توجهی به دیگران در حال گسترش است ارزش دوچندانی دارد.
آشنایی با چنین رفتارهای مثبتی و تجربه آنها از نزدیک، باعث می شود این ویژگی ها در افراد نهادینه شود؛ همچنین افراد با سلیقه ها و فرهنگ های مختلف در کنار یکدیگر و قدم به قدم با هم برای رسیدن به مقصدی مشترک همکاری می کنند و این تفاوت ها باعث نمی شود که به یکدیگر کمک نکنند.
یکی دیگر از دستاوردهای روان شناختی این پیاده روی، درک متقابل اطرافیان و کمک به همنوع است. افرادی که با برنامه ریزی خودشان و پذیرفتن سختی ها و هزینه های مالی تصمیم می گیرند گروه هایی را برای حضور در پیاده روی اربعین تشکیل دهند، راهکارهای تعامل بیشتر با همنوع را در راه رسیدن به هدفی آرمانی تمرین می کنند که یادگیری این مهارت، بسیار ارزشمند است. احساس خود ارزشمندی و بزرگ شدن شخصیت از دیگر ثمرات این راهپیمایی بزرگ است.
بالا بردن صبر، تحمل و شکیبایی سختی های مسیر، به ساخته شدن افراد کمک می کند.

بازیابی هویت دینی و شیعی

هویت از یک سو بر همسانی و تشابه و از سوی دیگر بر تفاوت و تمایز دلالت می کند؛ بدین معنی که اعضای یک گروه درون مرز مشخص و بر اساس "شاخصه های هویتی" به نوعی با هم شباهت دارند.
از سوی دیگر افراد در خارج از این محدوده و در فراسوی مرزهای نمادین از دیگر گروه ها متمایز و بر اساس ویژگی های اختصاصی و تفاوت با دیگران مشخص می شوند؛ به بیان دیگر در خارج از مرزها گروه به جای هویت با مفهوم هویت ها روبرو هستیم که ناشی از تفاوت و گاهی تقابل هویت ها است.

برخی از کارشناسان اجتماعی هویت را از دیدگاه فردی و روان شناختی تحلیل کرده و برخی دیگر از بررسی هویت در قالب اجتماع دفاع می کنند و اصطلاح "هویت اجتماعی" را برای بیان ارتباط فرد و جامعه به کار می بندند.

بنابراین تعریف از هویت خویش یک اصل بسیار مهم برای هر فردی است. از نقطه نظر روانشناسی جستجوی یک احساس واحد و یکپارچه از خود، آرمان ها و اهداف را روشن و رسیدن به آن را ممکن می نماید. خود هویتی فرد به میزان زیاد بر رفتار افراد تأثیرگذار بوده است.

در راهپیمایی بزرگ اربعین همسانی ها و اشتراک افراد حاضر از مناطق مختلف جهان یک احساس و هویت مشترکی را میان حاضران پررنگ می کند که ای بسا افراد در موطن خود کمتر با این حجم و تعداد از افراد دارای اندیشه و احساس و باور مشترک روبرو بوده اند.

احساس لذت "ما" بودن و کثرت و پرشماری میان افراد متعلق به یک هویت در نهادینگی و تثبیت آن هویت کمک شایانی می کند. در اربعین توجه به مسیر و مقصد احساس تعهد و باور نسبت به قیام سالار شهیدان زنده نگه داشتن یاد امام حسین(ع) به منزله احیاگر دین اسلام به تقویت هویت دینی و فرهنگ حسینی و حماسی کمک شایانی می کند.

راهپیمایی عظیم اربعین در فضای کنونی که عراق هدف اقدامات تروریستی و مانور جریان تکفیری داعش بود امکان و زمینه ای را فراهم آورده است تا غیریت سازی نسبت به این جریان تروریستی برای تثبیت هویت خود بیشتر فراهم شود.

برگزاری همایش بزرگ اربعین در چنین فضا و مکان و زمانی که تا چندی پیش هدف تهدید جدی تروریست های داعش بود احساس بزرگی و عظمت ما در قبال دیگران (گفتمان تکفیری) را به وضوح نشان می دهد.

ایجاد اعتماد و همبستگی متقابل که میان شیعیان در این راهپیمایی به ظهور می رسد، به دلیل پیوند تاریخی و نیز گفتمانی میان شیعیان ایران و عراق سرمایه اجتماعی دو کشور محسوب می شود. در واقع شکل گیری پیوندهای میان جوانان، دانشگاهیان، نیروهای امنیتی و انتظامی، نهادها و دستگاه های خدمت رسان در دو کشور برای ایجاد رضایت و خدمت رسانی حداکثری به زائران، ابعاد مهمی از کارآمدی در برقراری نظم و امنیت را به نمایش می گذارد که به نوبه خود عامل مهمی در تقویت سرمایه اجتماعی شیعی است.





موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۷/۰۸/۰۹
اسماعیل شیرعلی

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی