چالشهای نه گانه توسعه غربی در برنامه ریزی های توسعه جمهوری اسلامی ایران

1-     نخستین چالش ادبیات توسعه غربی، بی اعتنایی به تزکیه و تربیت و محور قرار دادن آموزش های مرتبط با بخش خدمات و تولید است که گسترش محرومیت عاطفی در جامعه و بالتبع گسترش اصطکاک بین انسان ها را به دنبال دارد. برای برون رفت از این وضع، باید ابعاد فضای حاکم بر نهاد متکفل تربیت را شناسایی و برای بهبود تدریجی آن برنامه ریزی کرد.

2-     چالش دوم توسعه غربی برنامه ریزی گسترش تلقی تجربی و بیکنی از علم در جامعه است. این در حالی است که منحصر کردن علم در سطح تجربه و تصرف در طبیعت، محرومیت فکری برای انسان را نتیجه می دهد. برای دستیابی به زندگی بهتر، دستگاه علمی کشور باید در پنج سطح؛ مدیریت تحمّل، مدیریت تعقّل، مدیریت تدبّر، مدیریت تجرّب و مدیریت تفقّه، مهارت­ آفرینی و تولید محتوا کند.

3-     سومین چالش برنامه های مبتنی بر توسعه، ایجاد چالش برای کسب حلال است که با پدیده نکبت­ بار و ضدرفق ربا و محاسبه همه انواع تولید ولو تولیدات ضد سلامت و ضد تزکیه در زمره تولید ناخالص داخلی اتفاق می افتد.

4-     چالش چهارم برنامه های مبتنی بر توسعه، تأمین نظم جامعه با محور قوانین است که این معنا، اختیار افراد را دائماً به چالش می کشد. در اولین نقشه الگوی پیشرفت اسلامی، نظریه نظم اختیاری هدایت بنیان، برای ایجاد نظم ارائه شده است که تعریف قانون را از معنای«چارچوب­ گذاری برای رفتار افراد» به «چارچوب­ گذاری برای تقویت نهادهای نگرش­ ساز» ارتقاء می دهد.

5-     چالش پنجم توسعه، استخدام رسانه ها برای به پذیرش رساندن برنامه های نوشته شده، بر اساس منافع سرمایه داران است. اما در نخستین نقشه الگوی پیشرفت اسلامی، طراحی نظام سؤالات ارزیابی برنامه های اداره کشور ارائه شده است و این سؤالات مادر کمک می­کند تا رسانه ها، ارزیابی بهتری از تناسب برنامه های توسعه با زیرساخت­ های نه گانه هدایت را ارائه نمایند.

6-     ششمین چالش توسعه، اتکاء به تعریف غلط از بشر و حقوق آن، و در نتیجه بی­ بهره ماندن برنامه ها از پایگاه نگرش­ ساز عبرت، در مقابله با جرائم است. بر این مبنا در برنامه های توسعه قضایی یا عناوین واقعی مجرمانه را کاهش می دهند و یا اینکه برای مقابله با جرائم، از مجازات­ های غیر مؤثر مانند زندان، استفاده می کنند در حالی­ که موارد استفاده از حبس، در فقه اسلامی به موارد محدودی اختصاص دارد.

7-     هفتمین چالش توسعه، در حوزه شاخص­ های ارزیابی است. بسته شاخصه­ های فعلی، نقطه نهایی جامعه را افزایش تولید ناخالص داخلی و تعدیل کلان جامعه حول بخش اقتصاد می داند. اما در اولین نقشه الگوی پیشرفت اسلامی، شاخص اصلی برای ارزیابی پیشرفت جوامع، میزان گسستگی یا پیوستگی روابط انسانی است.

8-     تعریف روابط بین الملل با محور مسئله اقتصاد، چالش هشتم برنامه های مبتنی بر توسعه است. در حالی­ که مبنای تنظیم روابط بین الملل بر اساس فکر اسلامی، نفی سبیل است و نفی سبیل به معنای نفی تسلط کسانی است که اندیشه صحیحی نسبت به انسان، جهان و حقایق ندارند.

9-     و بالاخره چالش نهم توسعه، محور قرار گرفتن ایده پوسیده و تبعیض­ آفرین لیبرال- دموکراسی برای رهبری و مدیریت جامعه است. اما در اسلام، رهبری و امامت جامعه، بر اساس دو وصف؛ عدالت و علم، تئوریزه و محقق می­ شود.

 بر مبنای مفاهیم مطرح در اولین نقشه الگوی پیشرفت اسلامی، این مسائل نه گانه محورهای اصلی اختلاف میان محاسبات توسعه غربی و پیشرفت اسلامی است که گفتگو درباره آن به تثبیت تدریجی الگوی تفصیلی پیشرفت اسلامی و تمیز آن از الگوی توسعه غربی در ذهن فعالان و دلسوزان و مدیران انقلاب اسلامی منجر خواهد شد.

بیانیه شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی